شرایط آب و هوایی:
موز گیاهی گرمسیری است. با این وجود در نواحی با محدوده رطوبتی وسیع از نواحی خشک تا گرم و مرطوب رشد می کند. محدوده زمانی ظهور برگ های جدید و رشد میوه به شدت به درجه حرارت بستگی دارد. بهترین محدوده حرارتی برای جوانه زنی برگ ها حدود 25_30 درجه سانتیگراد است که به ترتیب بالاترین درجه حرارت به 40 درجه و کمترین به 10 درجه محدود می شود. رطوبت نسبی نیز از 75_85 درصد نباید کمتر باشد.
شرایط خاک:
موز با محدوده وسیعی از خاک ها سازگاری دارد. ارقام با محصول دهی بالا مانند دوارف کاوندیش و روبوستا به چسبندگی خاک بسیار حساس هستند. بنابراین خاک های لومی غنی با کمتر از 40 درصد ماسه برای کاشت این گیاه ضروری است. بهترین pH برای آن 5/5 _ 8 می باشد.
بادشکن:
وزش بادهای سنگین با خراب کردن برگ ها و ریشه های سطحی خسارت قابل توجهی را به موزستان ها وارد می کند. بنابراین باید با کاشت یک کمربند محافظتی یا بادشکنی از درختان بلند در جهت وزش باد این مشکل را حل کرد. درختان جنس Sesbania egyptica برای این منظور مناسب است. چون در طی یکسال به ارتفاع بیش از 10 فوت ارتفاع می رسند.
تکثیر:
تکثیر موز اغلب به وسیله پاجوش هایی که دارای برگ های شمشیری انجام می شود. پاجوش های سه ساله به ریزوم های توسعه یافته برای این منظور مناسبند. این پاجوش ها باید عاری از آفات و بیماری ها بوده و وزن آنها باید حدود 1 _5/1 کیلوگرم باشد. پاجوش های آبی ( پاجوش های با برگ های قایقی شکل ) نباید برای تکثیر استفاده شوند . چرا که رشد آنها کند بوده دیرتر به مرحله میوه دهی می رسند و به علت افزایش هزینه کاشت و داشت آنها مقرون به صرفه نیستند.
فاصله کاشت:
انتخاب فاصله کاشت به عوامل متعدی مانند نوع کولتیوار، حاصلخیزی خاک، توپوگرافی زمین و سایر عوامل مدیریتی بستگی دارد. بهترین فاصله آن است که نهال های موز تمام سطح باغ را بپوشانند و زیر آنها سایه باشد. بدون این که مانع رشد همدیگر شوند. ارقام پر محصول دوارف کاوندیش و روبوستا با فواصل 1/1× 8/8 متر یا 1/2 ×2/7 متر کاشته می شوند. تحقیقات نشان داده است فاصله کاشت 1/1 × 5/5 متر که شامل 4440 گیاه در هکتار می شود بهترین فاصله کاشت برای روبوستا است.
کاشت:
پاجوش های انتخابی ابتدا باید هرس شده و بافت های آلوده آنها جدا شود تا عاری از نماتد و سز خرطومی باشند. سپس پاجوش را در clay slurry غوطه ور کرده و سطح آن را با گرانول های فوردان به میزان 20_40 گرم به ازای هر پاجوش پوشانند. این عمل نماتد ها و سرخرطومی ساقه را کنترل می کند. از کاشت در زمستان به علت پایین بودن درجه حرارت باید اجتناب شود. کشت باید در ماه های گرم و خشک آوریل و می انجام شود و در زمستان هم رشد گیاه و هم جوانه زنی خوشه ها متوقف می شود.
کوددهی:
موز نیاز به تغذیه زیاد داشته و به کودهای مورد استفاده نیز پاسخ سریع می دهد. میزان کوددهی به حاصلخیزی خاک و نوع رقم بستگی دارد. میزان محصول 75 تن در هکتار 15_20ky (p2o5),
Kgko2 165_225 ، در هر هکتار به علاوه یک گیاه بالغ از رقم Robusta،gN 221، p2o5 g52،و k2o g 981 را مورد استفاده قرار می دهد.
در تامیل نادو برای رقم پوان gN 110 و g p2o530وgK2O 330برای هر گیاه پیشنهاد شده است و توصیه شده که کود مورد نیاز در آغاز ماه سوم و ماه پنجم پس از کاشت کود استفاده قرار می گیرد.
میزان کود پیشنهادی برای رقم روبوستا از بنگالور gN 200 و P2O5 g 100و k2o g200 برای هر گیاه در هر محصول دهی می باشد و نیز ازت و k2o باید در 4 بخش مساوی 30،75، 120، 165 روز بعد از کاشت داده شوند این در حالی است که می توان از p2o5 در زمان کاشت استفاده کرد.
علاوه بر پتاسیم ،فسفر و نیتروژن عناصر دیگری مانند روی، منیزیم، گوگرد و کلسیم نیز در موزکاری اهمیت دارند که کمبود هر کدام از آنها موجب بروز علایم بیماری فیزیولوژیک می شود.
آبیاری:
نهال های موز با برگ های پهن و بزرگ از تبخیر و تعرق نسبی زیادی برخوردار هستند و برای تضمین نیاز آبی خود لازم است در تمام مراحل رشد از رطوبت کافی برخوردار باشند. نیاز آبی موز با توجه به نوع واریته شرایط آب و هوایی و خاک تفاوت می یابد.در خاک های متخلخل و در هوای گرم موز باید در فواصل کوتاه تری نسبت به آب و هوای سرد آبیاری شود و تحت شرایط آبیاری سطحی موز نیاز به 200_300 سانتیمتر آب در هر هکتار در سال دارد که باز بستگی به نوع خاک و شرایط آب و هوایی دارد. در هر شرایطی نباید اجازه داد که کم آبی به نهال ها صدمه بزند.
تنظیم تعداد پاجوش ها:
تا زمان گل انگیزی و ظهور جوانه گل تباید به هیچ پاجوشی اجازه رشد داده شود. تنها یک پاجوش سالم در زمان گل انگیزی و یک پاجوش دیگر در زمان برداشت کافی است. به طور کلی در هر زمان از سال نباید گیاه با بیش از 2 پاجوش دیده شود.
هرس:
از آنجایی که برگ های پیر و مرده میزبانی برای برخی بیماری ها می شوند ،باید در هنگام ظهور حذف شوند. برای افزایش عملکرد تنها برگ های غیر سبز باید حذف شوند.
قیم زدن:
در مورد واریته هایی با ارتفاع بلند مانند واریته پووان، مونتان و روبوستا جهت جلوگیری از افتادگی در طول باردهی سنگین و جلوگیری از خسارت باد از شاخه های بلند بامبو به عنوان قیم برای نگهداری شاخه های سنگین استفاده می شود.
خاکدهی:
این کار باید هر دو یا سه ماه یکبار برای جلوگیری از فرسایش خاک انجام شود. سربرداری و یا از بین بردن انتهای شاخه ها برای جوانه های باقیمانده بسیار ضروری است و باعث زودرسی و بلوغ میوه ها و نیز غلبه بر بیماری های سه شاخه می شود.
حذف گیاه مادری:
حذف قسمت هایی که برداشت از آنها انجام شده است باید انجام شود. شاخه ها حدود 110 الی 130 روز پس از گلدهی بالغ می شوند که بسته به رقم این زمان فرق می کند. بعد از برداشت، ساقه گیاه باید بریده شود. ساقه گیاه باید در مرحله ای قطع شود که مواد غذایی به آسانی به غده مادری بازگردند تا ساقه های زیرزمینی گیاه توسعه یابند.
عملکرد:
موز رقم کاوندیشی بعد از 12 تا 14 ماه محصول می دهند در صورتی که ارقام پووان و مونتان بعد از 15 تا 18 ماه محصول می دهند . متوسط عملکرد رقم روبوستا 50_100 تن در هکتار است. گرچه عملکرد بالایی در حدود 150 تن در هکتار نیز تحت شرایط مناسب کشت دیده شده است.
رسیدن میوه موز:
به طور معمول رسیدن رقم روبوستا بدون هیچ تیماری حدود یک تا دو هفته زمان می برد. ترکیب 200 میلی لیتر محلول اترل (نام تجارتی ترکیب اتفان که نوعی تنظیم کننده مصنوعی است که باعث تولید اتیلن می شود) به همراه 10_15 گرم هیدروکسید سدیم در محیط خلا پس از 48 ساعت قادر به رسانیدن یک پنجه موز می باشد. به عنوان روشی دیگر برای رسانیدن میوه ها می توان از اترل به میزان 100 ppm استفاده کرد که یا میوه ها را به آن آغشته می کنند و یا این که بر روی میوه ها اسپری می شود. میوه های رسیده یک شکل متحد زرد طلایی رنگ داشته و پنجه ها ظاهری براق دارند.
علائم کمبود عناصر غذائی درخت موز:
نیتروژن:
در مراحل اولیه کمبود نیتروزن رنگ صورتی در زیر رگبرگهای اصلی و دمبرگهای موز ایجاد می شود و رشد گیاه شدیداً تحت تأثیر قرار می گیرد و برگهای مسن تر علائم زردی را نشان می دهد و رنگ برگهای جوان نیز سبز کمرنگ می شود.
فسفر:
کمبود فسفر محدودیت شدیدی در رشد گیاه ایجاد می كند و در برگهای پائین علائم بافت مردگی مشاهده می شود و برگهای پیرتر به رنگ سبز تیره مایل به آبی در مي آید. در اثر کمبود شدید فسفر موز رشد رضایتبخشي ندارد و سپس خشک می شوند و گیاهانی که زنده می مانند رشدشان متوقف و سوختگی شدید در حاشیه برگها ایجاد می شود.
فسفر مقدار ریشه را زیاد و میوه را زودرس می نماید.
پتاسیم:
کمبود پتاسیم باعث ظهور لکه های کوچک قهوه ای تا قهوه ای مایل به ارغوانی در لبه و سطح بالایی دمبرگها می شود . برگهای پیرتر ، رگبرگهایشان زرد می شود و این برگها انحنا پیدا کرده و نوک آنها به سمت پائین خم می شود و رشد ظاهری گیاهان متوقف مي گردد.
روی:
برگها خوشه ای ، توقف رشد ، تغییر شکل برگ و افزایش نسبت طول به عرض در برگها ، زردی و باریک شدن برگ از علائم کمبود روی است.
آهن:
کمبود آهن سبب تشکیل برگهای نابهنجار و مرگ زودهنگام و میوه کوتاه و بدشکل می شود.
مس:
در اکثر کمبود مس گیاهان پژمردگی ظاهری همراه با فواصل کوتاه بین دمبرگها که از ساقه علفی پدیدار می شود نشان داده اند و برگهای این گیاهان سربزير انداخته و ظاهری چتر مانند بخود می گیرند.
نگهداری موز:
برای میوه موز از دو اصطلاح انگشت و پنجه استفاده می شود که در تعریف به هر یک از میوه های موز انگشت گفته می شود و پنجه یعنی هر چند دانه میوه موز که در یک ردیف یا دو ردیف روی یک محور قرار گرفته اند.
در هنگام برداشت موز يعني بریدن خوشه ها باید دقت نمود که شیرا به مترشحه از محل بریدن بر روی میوه موز نریزد و میوه ها آسیب نبیند. اگر جداسازی پنجه ها در مزرعه صورت گیرد بایستی هر پنجه از ناحیه تاج با قطعه کوچکی از مواد جاذب اسفنج مانند آغشته به قارچ کش پوشانده شود و سپس بسته بندی در کارتن صورت گیرد.
در کشورهای آمریکایی مرکزی محصول موز بعد از برداشت به اتاق بسته بندی منتقل شده و در آنجا پنجه ها را از خوشه جدا کرده و در آب کلردار شسته شده و از میان اسپری محلول قارچ کش عبور داده می شود و سپس میوه ها درون پلاستیک و در کارتن بسته بندی می کنند گرمادهی موز با آب داغ نیز بیماری آنتراکنوز را کاهش و غوطه وری به مدت 2 دقیقه در آب 58 درجه سانتی گراد باعث کاهش بیماریهای قارچی می شود.
پوشش پلاستیکی پلی اتیلین بر روی عمر ماندگاری كيفيت موز مژثر است مثلاً موز رقم دوارف کاوندیش در مرحله سه ربعی رسیدگی برداشت نموده و پس از ضدعفونی توسط غوطه وری در محلول تیابندازول با غلظتPPM 400 با آب شستشو و خشک نموده است پنجه های موز را در پوشش پلی اتیلینی با 30 میکرون ضخامت بسته بندی و در کارتن قرار داده است و وزن بسته ها 4-3 کیلوگرم می باشد میوه ها به مدت یک ماه در دو دماي 15 و 12 درجه سانتیگراد کیفیت خوبی داشته و بعد از خارج سازی از انبار به مدت 7-5 روز عمر ماندگاری داشته است.
موز رقم دوارف کاوندیش در دمای 4/14 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 90-80 درصد به مدت 25 روز ماندگاری داشته است و پوشش دو لایه از محلول امولسیون واکس 12/0 بر روی سطح میوه باعث افزایش عمر ماندگاری موز دوارف کاوندیش در دمای 5/14 درجه سانتیگراد به مدت 12-10 روز می شود.
رسیده کردن موز:
جهت رسیده کردن موز بهترین روش، استفاده از گاز اتیلن می باشد گاز اتیلن در سیلندرها برای فروش عرضه می گردد و وقتی که با ازت ترکیب می شود (5% اتیلن +95% ازت) منفجر شونده نمی باشد. غلظت گاز بکار برده شده در این مورد ، یک لیتر گاز اتیلن در هر مترمکعب و یا بیست لیتر گاز مخلوط در هر مترمکعب می باشد همچنین درجه حرارت نقش مهمی در رسیده کردن موز بازی می نماید به عنوان مثال در حرارت 5/18 درجه سانتی گراد 3 روز پس از استعمال گاز اتیلن موزها رسیده می شوند و در 5/15 درجه سانتی گراد در مدت 5 روز و در 5/14 درجه سانتی گراد حدود یک هفته طول خواهد کشید.
درجه بندی و بسته بندی موز:
خوشه های موز را باید بوسیله قلاب و یا تیرهای عرضی طاق و یا یک سیستم قرقره ای آویزان شوند یک چاقو تیز با تیغه فولادی و نازک و خمیده برای بریدن دستک های موز از روی خوشه بکار برده می شود زمانی که قسمتی از ساقه بر روی خوشه باقی می ماند باعث رشد قارچ و ایجاد پوسیدگی در زمان حمل و رسیده کردن می شود. برای جلوگیری از رشد قارچی که باعث پوسیدگی می گردد در موقع حمل و رسیده کردن دستکهای موز باید با یک قارچ کش قبل از بسته بندی ضدعفونی شوند و سپس دسته های موز که هر کدام 3 تا 7 عددتك میوه، موز می باشد در کارتونهای بیست کیلویی بسته بندی شوند.
بیماریهای مهم میوه موز:
از بیماریهای مهم میوه موز می توان به آنتراکنوز (Anthrachnose)، بیماری سیگاری شدن انتهای موز(Cigarend rot) و بیماری تاج میوه و بیماری (Finger rot) را نام برد.
(Crown mould-crown rot) که عامل تمام این بیماریها قارچ های بیماریزا می باشند و برای کنترل این بیماریها رعایت نکات زیر ضروری است:
1-حتی الامکان میوه قبل از رسیدگی کامل از درخت (یعنی حداکثر به اندازه سه چهارم 4/3گردشدن برجستگی های طولی روی میوه) برداشت شود.
2-میوه ها را در طول دوره سردتر بریده و برداشت نمائید و این بدین معنی است که این عمل ازصبح زود تا وسط صبح و یا در مدت هوای ابری صورت گیرد.
3-میوه های برداشت شده را در معرض آفتاب مستقیم قرار ندهید زیرا این عمل به سرعت باعث افروختگی و سوختگی موز می شود. خوشه ها باید مستقیماً به انبار بسته بندی حمل شده و در مدت حمل باید تحت سایه قرار گیرند.
4-جلوگیری از آسیب و زخمی شدن میوها در هنگام برداشت و استفاده از تیمارهای فیزیکی و قارچ کش های سیستماتیک و کاهش سریع درجه حرارت میوه بعد از برداشت باید صورت گیرد.
5-آب شستشو میوه باید مرتباً تعویض شود تا اسپورهای آلوده کننده قارچ در آب تجمع زیاد نداشته باشند.
آفات و بیماریهای موز:
الف: آفات موز:
1-شته موز (Pentalonia nigronervosa)
این آفت در کشورهای استرالیا ، سریلانکا و هند وجود دارد این حشره ناقل بیماری و یروسی بونچي تاپ می باشد این حشره معمولاً در کلنی های کوچک تا خیلی بزرگ از حشرات کامل ماده بی بال ، زنده زای بالدار و پوره ها روی موز مشاهده می شود.
در مورد گیاه موز این شته ها در قاعده ساقه در قسمت انتهای ساقه و محورهای برگ دیده می شود در جمعیت های بالا ممکن است روی برگهای تازه و جوان نیز دیده شود در این حالت غالباً در سطح زیرین برگها و در دو طرف رگبرگها یا در قسمت نوک برگ و همچنین روی برگها بازنشده دیده می شوند.
کنترل:
سمپاشی با سموم سیستمیک مانند دیمیتوات ، متیل دیمتون ، تیومتون و فسفامیدون برای کنترل و پائین آورده جمعیت این حشره استفاده می شود.
2-سرخرطومی ریزوم موز (Cosmopolites Sordidus ) و سر خرطومیOdioporus
longicollis
حشرات کامل بطور 1 سانتیمتر و به رنگ قهوه ای تیره ، سرکم و بیش کشیده و بصورت یک خرطوم درآمده است که در گونه های مختلف به شکل متفاوتی می باشد و قسمت عمده بدن بوسیله فلس پوشیده شده است و این حشره از ریزومهای زیرزمین تغذیه می کنند.
کنترل: استفاده از آلدرین 05/0 درصد یا BHC 05/0 درصد بصورت سمپاشی روی خاک اطراف بوته ها می باشد یک روش درمان عملی عبارت است از سوزاندن بقایای گیاهی و ریزومهای آلوده و کاشت نهالهای سالم موز در خاکهای جدید و کاملاً و زهکش دار می باشد.
3-تریپس برگ Panchaetothrips indietus
علائم خسارت شامل پیچیدگی برگ ها ، زرد شدن و نهایتاً خشکیدگی برگها می باشد ریزومها نمی تواند رشد کنند یا رشد آنها بسیار کند و ضعیف خواهد بود.
کنترل: گردپاشی با BHC یا کارباریل 1/0درصد و مونوکرونوفوس 03/0درصد بر علیه آفت مؤثر است.
4-مورچه سفید Clyptotermes ditatatus
موریانه ها یا مورچه های سفید حشراتی اجتماعی هستند که این حشرات در مناطق گرم و معتدله یافت می شوند.
کنترل: اختلاط گرد آلدرین 5 درصد یا هپتاكلر 5 درصد به میزان 25 کیلوگرم در هکتار درخاک قبل از كاشت موز و يا سمپاشي خاك با BHC و استفاده از این سم همراه با آب آبیاری مؤثر می باشد.
5-سوسک برگخوار Nodastoma Subcostatum
سوسکهای برگخوار و میوه خوار برگ و میوه را می جوند
این سوسکها دارای بدن بیضی شکل ، محدب و رنگ متالیک تا زردرنگ توام با لکه هایی روی بدن می باشند.
کنترل: انجام عملیات شخم و سمپاشی BHC
6-آفت کرم حلزونی Kophene Cuprea
پروانه کرم حلزونی یک حشره با دامنه انتشار وسیع است.
7-تریپس گل Thrips hawaiensis
این حشره به برگها و گلها حمله می کند کنترل:1- گردپاشي يا سمپاشي با BHC2- سمپاشی با دیمتوات به غلظت 03/0 درصد نیز مؤثر است.
8-مگس میوه Dacus dorsalis
مگسهای میوه حشراتی با اندازه متوسط و دارای لکه یا نوارهایی روی بال می باشند.
ب-بیماریهای موز
1-بیماریهای ویروسی موز
بیماری بونچی تاپ که از مهمترین بیماریهای ویروسی به شمار می آید.
این بیماری وسیله ویروس بونچی تاپ ایجاد می شود و بوسیله شته موز در مزارع موز منتشر می گردد علائم بیماری بونچي تاپ در پاجوشهای آلوده تولید برگهای باريک ، خیلی کوتاه می کنند که علائم زردی و موزامیک را نشان می دهند و حاشیه برگها بطور قابل ملاحظه ای به سمت بالا خم می شوند این برگها قابلیت خم شدن از سمت بالا را ندارند و معمولاً راست و مستقیم می ایستند و نهایتاً به هم پیوسته شده و حالتی پیدا می کنند که محور برگ طول آن کاهش یافته و حالت روزت مانند به گیاه می دهد و نام این بیماری نیز به همین علت است.
قسمت هوایی این گونه گیاهان حالت خشک، تردو شکننده دارند درختان آلوده به این بیماری نمی میرند و بهبودی حاصل نمی کنند و خوشه نیز به ندرت تولید می شود.
در مراحل اولیه آلودگی جوانترین برگها در حواشی به رنگ سبز روشن در می آیند برای تشخیص قطعی می توان سطح زیرین قاعده جوانترین برگها را در مقابل نور قرار داد اگر موز آلوده باشد خطوط سبز رنگ تیره باریکی بصورت خط چین و پراکنده و گاهی پیوسته دیده می شوند که بین رگبرگها و به موازات آنها به سمت نوک رگبرگ میانی کشیده شده اند.
کنترل:
1-دقت در انتخاب پاجوشهای عاری از آلودگی به بیماری 2-از بین بردن گیاهان آلوده به محض مشاهده علائم بیماری 3-به منظور از بین بردن شته ناقل می توان روغن کروزل روی موزهای آلوده پاشید تا روغن از طریق قاعده برگ به درون ساقه کاذب نفوذ نماید.
4-تزریق محلول 1 درصد 4.D و 2 به میزان 15 میلی لیتر برای هر بوته در ارتفاع 30 سانتیمتر از سطح خاک
موزائیک موز (Banana mosaic)
این بیماری با ایجاد علائم موزائیک روی برگ بخوبی شناخته می شود و گیاهان آلوده کوتوله شده ، برگها اندازه شان کوچک شده و به صورت خوشه در می آیند و به ندرت موزهای آلوده تولید میوه می نمایند.
پوسیدگی مرکزی یا زردی مسری (Heart rot or infections chlorosis) مهمترین علائم این بیماری وجود علائم کلروتیک در برگهای جوان است که در این حالت نوارهای از خطوط سبز روشن تا متمایل به زرد مشاهده می شود که به سمت خارج از رگبرک میانی کشیده شده اند در طی ماههای سردتر يك نوع پوسیدگی سیاه و نرم ممکن است تمام دمبرگ را فراگیرد و به سمت قسمت مرکزی گیاه پیشرفت نماید.
کنترل: وقتی علائم بیماری مشاهده شد می توان از یك حشره کش استفاده نمود و به محض اتمام کار باید تمام بقایای گیاه کنده شده و از بین برده شوند
2-بیماری های قارچی موز
بیماری پانامایي (Panama disease)
عامل این بیماری قارچ Fusarium oxysporium می باشد ظهور رنگ زرد تیره در حواشی برگهای پائینی که بعداً به رنگ قهوه ای و نهایتاً خشک می شوند از علائم وجود این بیماری است محور برگها شکسته شده و برگهای مرده به تدریج در اطراف ساقه کاذب ریزش می کنند برای تشخیص خوب و دقیق بیماری پانامایي موز می توان با ایجاد شکاف در قاعده تنه و دو نیم نمودن ساقه ، حلقه یا خطوط مدور قهوه ای متمایل به سیاه روی ریزوم و در تمام جهات در بین بافتهای سفید مشاهده نمود.
کنترل:
1-از بین بردن بقایای گیاهان آلوده 2-قارچ کش های واپام و تیرام و مرکوریک کلراید 3-بهترین روش کنترل این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است.
پوسیدگی ساقه کاذب یا پوسیدگی مرکزی Pseudostem Rot or Heart Rot
این بیماری بوسیله قارچ Botryodiplodia ، Fusarium Gloeosporium ایجاد می شود در گیاهان آلوده برگهاي داخلی پوسیده و می میرند و برگهای جدید مجدداً بوجود می آیند پوسیدگی به تدریج به سمت پائین ریزوم پیشرفت نموده و از ظهور گل آذین جلوگیری می کند.
کنترل:
1-اقدامات بهداشتی در هنگام کاشت ، زهکش خوب و فواصل مناسب کاشت
2-سمپاشی به موقع گیاهان با مخلوط بوردو مفید است و از انتشار بیماری جلوگیری می کند.
لکه برگی یا بیماری سیکاتوکا
این بیماری غالباً به برگها حمله می کند و علائم این بیماری که بوسیله قارچ Cercospora musa ایجاد می شود شامل ظهور خطوط زرد یا زرد کمرنگ که بطور وضوح در هر دو سطح برگ (بیشتر در سطح برگ) می باشد این خطوط لکه های باریک و بیضی شکل یا عرضی به رنگ قهوه ای متمایل به سیاه و به طول حدود نیم اینچ و به عرض یک هشتم اینچ8/1 می دهند.
کنترل: 1-حذف و انهدام برگهای آلوده 2-مخلوط بوردو و سایر ترکیبات مسي
3-کاربرد اکسی کلرومس ، زنیب و اکسیدمس بفواصل 3 هفته یکبار
بیماری نقطه برگی leak speckle
این بیماری در سطح زیربرگها بوجود می آید و بصورت نقاط سیاه مجتمع یا پراکنده و یا به صورت نقاط قهوه ای متمایل به سیاه با اندازه مختلف و به میزان زیاد دیده می شوند.
بیماری لکه برگی بزرگتر یا لکه برگی کوردانا
این بیماری بسیار واضح تر و بزرگتر از لکه برگی های معمولی است و این لکه ها وقتی تکامل یافتند بصورت نقاط بیضی شکل بزرگ ظاهر می شوند.
بیماری نوک سیاه Black tip
این بیماری علاوه بر لكه برگی باعث سیاه شدن نوک میوه ها می شود و لکه های کشیده و دراز با مرکز خاکستری رنگ روی برگها تولید می شوند لکه ها بزرگ شده و تولید لکه های بزرگ تر نمود�
خواص موز
اختلالات معده و روده
موز به دلیل خاصیت و بافت ویژه ای که دارد، به عنوان دارویی مفید برای جلوگیری از بروز اختلال در اعماء و احشاء داخلی بدن به شمار می رود. به دلیل بافت ملایمی که دارد، از ایجاد زخم معده جلوگیری نموده و محققان به شوخی نام "ویتامین U" به آن می دهند. موز تنها میوه ای است که مبتلایان به زخم معده بدون هیچ پرهیزی میتوانند از آن استفاده کنند. این میوه می تواند فضای اسیدی که میوه های دیگر ممکن است در معده بوجود آورند را از میان ببرد و محیط معده را خنثی نگه دارد. موز رسیده به عنوان یکی از موثرترین درمان ها برای ورم معده، زخم معده و از بین بردن یبوست به شمار می رود. موز نشانه های بیماری های فوق الذکر را کاهش داده و مرحله ی بهبودی را تسریع می بخشد.
یبوست و اسهال
موز در جلوگیری از اسهال و یبوست نقش فعالی را بازی می کند. این میوه شامل موادی می باشد که مکانیسم و عملکرد بافت های روده ای را در حد نرمال نگه می دارد. در زمان یبوست بافت موز به گونه ای عمل می کند که سبب می شود روده به اندازه ی کافی آب به خود جذب کند. این امر به دلیل وجود پکتین در موز اتفاق می افتد؛ به این شکل که آب زیادی را در خود انباشته کرده و به توده سازی در روده کمک میکند. موز در تغییر ماهیت باکتری های روده نیز بی تاثیر نیست. به عنوان مثال این توانایی را دارد که انواع مضر باسیل ها را به باسیل اسیدوفیلوس تبدیل نماید.
کم خونی
از آنجایی که موز سرشار از آهن می باشد، در درمان کم خونی موثر است. این میوه توانایی آن را دارد که تولید هموگلوبین موجود در خون را به بالاترین میزان خود کاهش دهد.
اختلالات ادراری
آبی که از ساقه ی موز گرفته می شود به عنوان یکی از معروف ترین شیوه های درمانی اختلالات ادراری محسوب می شود. این ماده توانایی آن را دارد که عملکرد کبد و کلیه را بهبود بخشیده و از شدت بیماری در مثانه بکاهد. به این صورت که عفونت و یا مسمویمت موجود در اعماء و احشا را پاک کرده و آن را به همراه ادرار از بدن خارج میکند. همچنین برای دفع سنگ کلیه، سنگ مثانه، صفرا، و پروستات نیز موثر است. بد نیست که برای دفع سنگ ها موز را با کدو مخلوط کرده و بعد میل کنید.
* استرس
پتاسیم یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که به طبیعی کردن ضربان قلب، اکسیژن رسانی به مغز و تنظیم تعادل سطح مایعات بدن کمک میکند. هنگامی که با استرس مواجه میشویم، سوختوساز بدنمان افزایش مییابد و در نتیجه، سطح پتاسیم بدنمان کاهش پیدا میکند. موز با مقدار زیاد پتاسیمی که دارد میتواند این تعادل را دوباره برقرار سازد.
* سیستم اعصاب
موز دارای مقدار زیادی ویتامین b است که باعث آرامش سیستم اعصاب میشود.
منبع// كشاورزي
منبع: ایرانویج
منبع: رامیز
|
روز بخير كاربر مهمان! 
