گياهان از خود دفاع ميكنند وگياهان استدلال ميكنند وكياهان ميشنوند وغيره
نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که موسیقی بر پدیده‌های متفاوت جوانه زدن، رشد، نمو و تکوین گیاهان و پدیده‌های فیزیولوژیک مثل فتوسنتز و نیز زمان و میزان گل دهی و عملکرد گیاهان موثر است.
ابتدا تصور بر این بود که هیچ احساس درک و حافظه‌ای در گیاهان وجود ندارد ولی آزمایش های مختلف خلاف این مساله را ثابت کرده است. یکی از این آزمایش ها، آزمایش دکتر فوگل و ویلیام رس بود که با استفاده از ثبت امواج به وسیله
لرزه نگاری الکترونیکی و تاثیر آب داغ بر ریشه گیاهان و آبیاری توام با نوازش اثر انرژی روی را روی گیاهان آزمایش کردند.
وی افزود: همچنین نتایج آزمایشهای دکتر باکستر که با استفاده از دستگاه دروغ سنجی که در برابر رطوبت تغییر حالت‌ها را رسم می‌کرد و رسیدن آب با دمای مناسب به ریشه، منحنی کاملا شبیه منحنی حالت انسانی است که دچار هیجان شدید شده باشد و آزمایشهای دیگر که مربوط به نشان دادن اثر امواج الکترو مغناطیسی
روی گیاهان بود نشان دادند که گیاهان دارای حس و حافظه و درکت و شعور هستند و حتی توان برقراری روابط عاطفی با سایر جانداران و انسان را دارند پس اگر چنین است چرا امواج صوتی و موسیقی بر آنها موثر نباشند؟
در ادامه به آزمایشهای دیگری که برای سنجش تاثیر موسیقی بر گیاهان انجام شده، اشاره کرد و گفت: آزمایشهای انجام شده در سال ۱۹۴۰ به کمک موسیقی ممتد و متناوب و آزمایشهای Droty Retalluak در سال ۱۹۷۳ که شامل ۸ ساعت تیمار گیاهان در هر شبانه روز با تنی یکنواخت و ۳۰ ساعت تیمار گیاهان در هر شبانه روز در گیاهان کنترل بود نشان داد که گیاهان به تحریک صدای خارجی واکنش نشان می‌دهند و همچنین بعدا آزمایشهای زیادی نیز روی گیاهان انجام شد که همه اینها نشان داد که به طور کلی موسیقی بر پدیده‌های متفاوت جوانه‌زنی، رشد و نمو، تکوین گیاهان، پدیده‌های فیزیولوژیکی مثل فتوسنتز و نیز زمان و میزان گل‌دهی و عملکرد گیاهان موثر است و موسیقی روی شاخص و پدیده‌های متفاوت زیستی گیاهان نوع و شدت اثر متفاوت دارد؛ البته اثر موسیقی به گونه گیاهان و به نوع موسیقی نیز بستگی دارد.
وی در پایان به برخی دورنماهای آینده این پژوهش‌ها و نتایج آنها پرداخت و گفت: با بهره‌گیری از نتایج ایین قبیل تحقیقات، گیاهانی با رشد و نمو و عملکرد بهتر و بسیار متفاوت با گیاهان کنونی و مقاوم به انواع آفت‌ها و تنش‌های محیطی به دست می‌ایند و همچنین راههای بسیار ساده و جدید برای حفاظت از گیاهان در شرایط نامساعد ارائه می‌شود و در نتیجه با این روش می‌توان از محیط زیست حفاظت کرده و از فقر و گرسنگی جلوگیری کرد.//////////////////////
اگر خاکی که گیاه در آن ریشه دوانده است خیلی اشتهاآور نباشد، گیاه چه می کند؟ آیا تسلیم تقدیر خود می شود و از گرسنگیمی میرد؟ نه، هرگز! گیاهان لزوماً به آنچه دمِ دستشان است اکتفا نمی کنند:بلکه در جست وجوی غذای مناسب به کاوش در قلمرو خود می پردازند. البته بهدلخواهِ خود، از چمنزاری به مرغزار دیگر پرسه نمی زنند، اما ریشه های آنهامی توانند خاک را ”بچشند“ و به سوئی رو آورند که از لحاظ موادمعدنی و آب مورد نیاز گیاه، وضع بهتری دارد. برخی از گیاهان، در این جستوجو فعالانه غذا استعداد بیشتری دارند. مثلاً پیچک یا پاپیتال، وقتی کهخاکی را مناسب تشخیص دهد، ریشه های خود را در بخش محدودی از خاک میگستراند و به سرعت رشد می کند. بدین سان، توده ای از ریشه حجیم و سنگینپدید می آید، و پیچک می تواند حداکثر مواد مغذی خاک را بمکد. اما اگر خاکمساعد نباشد، پیچک ریشه های خود را مثل تار عنکبوت در همه سو پخش می کندتا به بخش مساعد خاک برسد و مواد بهتری برای تغذیه پیدا کند. در واقع،پیچک به یاری ریشه های خود حرکت می کند و به کاوش خاک می پردازد تا منطقهٔمطلوب تری را برای زیست پیدا کند.
گیاهان از خود دفاع می کنند :
اینکه پای گیاه در خاک بند شده است، لزوماً بدین معنی نیست که هر مزاحمی به خود حق دهد که به شاخ و برگ و گل گیاه تجاوزکند. بیشتر گیاهان بلد هستند که از خود دفاع کنند، و شیوهٔ دفاعی برخی ازآنها به راستی شگفتی انگیز است. مثلاً، ذرت، وقتی که کرم پروانه ای قصد میکند از برگ های او بالا برود، از دیگران کمک می طلبد. او مهاجم مزاحم رااز آب دهانش تشخیص می دهد، و فوراً مواد مشخصی ترشح می کند به نام”ترپنوئید“ (terpenoide) که زنبورها را به سوی خود جلب میکند، و نه هر زنبوری، بلکه زنبوری را که دشمن شماره یک کرم پروانه است!این زنبور عادت دارد که تخم های خود را در بدن کرم بگذارد تا رشد کنند.معلوم است که با همین شیوهٔ دفاعی ذرت، بر سر کرم بی احتیاطی چه بلائی میآید!
یک شیوهٔ دفاعی دیگر که کاملاً گیاهی است، بهدرخت اقاقیائی اختصاص دارد که در کشور کنیا می روید: درختی به نام”Acacia drepanolo dium“.
وقتی که آنتیلوپ ها (جانوران شبیه گوزن) ارادهمی کنند که برگ های نوجوان این اقاقیا را بخورند، درخت از تیغ های تیز وگزندهٔ خود برای دفاع استفاده می کند. این تیغ ها واقعاً برای دفاع بر رویدرخت پدیده می آیند. پژوهشگران متوجه شده اند که اگر این اقاقیا را چندماه از حملهٔ آنتیلوپ ها مصون نگه دارند، تیغ های او ـ که دیگر مصرفیندارند ـ تا ۷۰ درصد کوتاه می شوند!
گیاهان استدلال می کنند :
اگر استدلال به معنی ”یافتن بهترین راهبرای حل مسائل“ باشد، می توان گفت که گیاهان حتی به نوعی استدلالدارند. برای ما انسان ها گاهی مشکل است که خوشبختی را تعریف کنیم، اماگیاهان می دانند که چه نیازی دارند: خوردن، نوشیدن و در جوار آفتاب بودن!برای رسیدن به این هدف ها هم، خود را به اصطلاح به آب و آتش نمی زنند،بلکه از منطقی ترین راه ممکن مسائل شان حل می کنند. مثلاً نوعی درخت نخلبه نام ”Verschffeltia splen dida“ وقتی که احساس می کند نخلرقیبی مواد معدنی و نور آفتاب را از او می دزدد، به راحتی جا خالی می کندو تغییر مکان می دهد. چگونه؟ در جهت خلافِ همسایهٔ مزاحم خود ریشه هائی میدواند. روی این ریشه ها شاخه های جدیدی می رویند، و در همین حال، بخشی ازدرخت نخل که در سایه مانده، خشک می شود و می میرد. بدین سان، مسئله بیآنکه دو درخت با هم دست به گریبان شوند، حل می شود!
از این جالب تر، شیوهٔ ”استدلال“گیاهی است به نام ”کتان صحرائی“ (cuscute) که انگل گیاهاندیگر و به راستی فرصت طلب است. این گیاه برای ادامهٔ زندگی، مواد موردنیازخود را از یک گیاه میزبان کِش می رود، و برای این کار مَکَنده هائی داردکه از آنها مثل نِی مخصوص نوشیدنی استفاده می کند. این مَکَنده ها به اوامکان می دهند که شیرهٔ گیاهی گیاهان دیگر را (که حاوی مواد معدنی و آباست) و نیز مواد غذائی را که گیاه میزبان از راه فتوسنتز می سازد، به دستبیاورد. اما هرگز بیش از اندازه مکنده تولید نمی کند، زیرا این کار مستلزمصرف انرژی است. اگر سفرهٔ گیاه میزبان خیلی پر و پیمان باشد، گیاه انگل تامی تواند مکنده تولید می کند تا مواد غذائی بیشتری به دست بیاورد. اما اگرگیاه میزبان خودش هم فقیر باشد، گیاه انگل فقط تعداد اندکی مکنده تولید میکند. این هم گیاهی که اقتصاد می داند و در مصرف انرژی اسراف نمی کند!
گیاهان حساس هستند :
گیاهان حساس هستند، آنقدر حساس که پنداری از برگگل هم نازک تر هستند! بیائید برای اثبات این قضیه دست به آزمایشی بزنیم:دو بوتهٔ گوجه فرنگی را در نظر می گیریم. با اولی کاری نداریم، اما بر رویدومی، با انگشت ضربه هائی می زنیم. خواهیم دید که دومی ـ بعد از این ضربههای خفیف ـ رُشدش کُندتر می شود. به نظر می آید که همین ضربه های سبکانگشت برای او در حکم یک ”استراس“ بوده است! ظاهراً این نوعواکنش حاکی از حساسیت، در میان همهٔ گیاهان مشترک است، و همهٔ آنها بهنوعی حس ”لامسه“ دارند. بعضی از گیاهان حتی بیش از اندازهحساس هستند. مثلاً گیاه کوچکی به نام ”دیونه: Dionnee“ را درنظر بگیریم که نام عامیانه اش ”مگس گیر“ است و نام علمی اش”Dionaea muscipula“ و در آمریکای شمالی می روید. این گیاه ـکه برخلاف نامش بیشتر از خوردن مورچه ها و ملخ ها لذت می برد ـ راز عجیبیدارد: روی برگ های آن کُرک هائی وجود دارند که از نوعی حس لامسه برخوردارهستند.
این کُرک ها در واقع ردیاب قربانیان گیاههستند. همین که حشره ای روی برگ بنشیند و به یکی از این کُرک ها بخورد،فوراً یک سیگنال الکتریکی پدید می آید و برگ گیاه به سرعت بسته می شود وحشرهٔ بیچاره را زندانی می کند. آنگاه حشره توسط آنزیم های گوارشی بسیارنیرومند گیاه تجزیه و هضم می شود!
در فارسی این گیاه عجیب را”شَجَرالحَشرات“ نیز نامیده اند، و در زبان های اروپائی به”گیاه دیونه“ نیز معروف است. شنیدنی است که واژهٔ”دیونه“ از نام ”دیونه: Dione“ اخذ شده است که دراساطیر یونانی و رومی مادرِ ”آفرودیت“ یا ونوس (الههٔ زیبائی)است. ظاهراً زیباترها و حساس ترها، همیشه هم مهربان ترها نیستند!
دیونه (یا گیاه مگس گیر) نظایری هم دارد که همهٔ آنها را معمولاً ”گیاهان گوشتخوار“ می نامند. آیا گیاهان می شنوند؟
برخی از پژوهشگران می گویند: ”بله، گیاهانصداها را می شنوند!“ یکی از آنها حتی ادعا می کند که دانه ها وساقهٔ نخودفرنگی را در معرض صداهای دلنوازی در حد ۸۰-۷۰ دسیبل (کمی قوی تراز صدای حرف زدن معمولی) قرار داده و ملاحظه کرده است که نخودها زودترجوانه زده و رشد کرده اند. این پژوهشگر ادعا می کند که برخی از صداهاگیاهان را تحریک می کنند که نوعی هورمون گیاهی به نام اسید ”ژیبهرلیک“ (gibberellique) تولید کنند و از این راه باعث رشد سریع ترآنها می شوند. چند سال، پیش، یکی از پژوهشگران به نام حتی کتاب پرفروشیمنتشر کرد که در آن ادعا کرده بود گیاهان از موسیقی بسیار خوششان می آید،و توصیه کرده بود که، هر روز کمی برای گل هایتان ویلن بنوازید، و هر شب باآنها حرف بزنید تا زودتر رشد کنند و همیشه شاداب بمانند! بسیاری از گیاهشناسان علاقه مند به موسیقی هم سعی کرده اند که تأثیر آهنگ های کلاسیک،راک، و... را بر روی گل ها و گیاهان بیازمایند. البته می توان پذیرفت کهگیاهان به صدا هم حساسیت دارند، اما هنوز دلیل علمی در دست نداریم که آیاآنان از موسیقی کلاسیک خوشش می آید، یا از راک و متال!
منبع: Science & Vie Jounir , Juin ۲۰۰۴
روز بخير كاربر مهمان! 
